Wspólnotowa Typologia Gospodarstw Rolnych – według parametru Standardowej Nadwyżki Bezpośredniej
Wspólnotowa Typologia Gospodarstw Rolnych (WTGR) oparta na parametrze SGM miała zastosowanie do roku 2009 włącznie.
Definicja
Standardowa Nadwyżka Bezpośrednia (SGM, Standard Gross Margin) to nadwyżka średniej z 3 lat wartości produkcji określonej działalności roślinnej lub zwierzęcej nad średnią z 3 lat wartością kosztów bezpośrednich, w przeciętnych dla danego regionu warunkach produkcji.
Współczynniki Standardowej Nadwyżki Bezpośredniej
W czasie obowiązywania parametru SGM, w Zakładzie Rachunkowości Rolnej opracowane zostały dla wymaganych okresów referencyjnych 3 zestawy regionalnych współczynników SGM, zgodne ze standardami UE:
- SGM „2000” (z okresu referencyjnego 1999-2001),
- SGM „2002” (z okresu referencyjnego 2001-2003),
- SGM „2004” (z okresu referencyjnego 2003-2005).
Klasyfikacja gospodarstw rolnych
Zgodnie z zasadami klasyfikacji gospodarstw rolnych gospodarstwa prowadzące działalność rolniczą grupowane są według jednolitych standardów, tzn. wielkości ekonomicznej i typu rolniczego, przy uwzględnieniu położenia tych gospodarstw w jednym z 4 regionów FADN.
Wielkość ekonomiczna ustalana zgodnie z założeniami WTGR obowiązującymi do 2009 roku wyrażana była w Europejskiej Jednostce Wielkości (ESU). 1 ESU stanowiło równowartość 1200 euro.
Do przeliczenia waluty polskiej na euro służyły kursy euro ogłaszane przez Komisję Europejską dla każdego okresu referencyjnego:
- dla SGM „2000” jest to 3,96822 PLN,
- dla SGM „2002” jest to 3,9740 PLN,
- dla SGM „2004” jest to 4,3177 PLN.
Typ rolniczy określany jest udziałem SGM poszczególnych grup działalności w całkowitej wartości SGM.
Klasyfikacja gospodarstw rolnych funkcjonujących w Polsce wykonywana jest przez Główny Urząd Statystyczny z wykorzystaniem wyników badań struktury gospodarstw rolnych (FSS) oraz zestawów współczynników klasyfikacyjnych, którymi do 2009 roku były Standardowe Nadwyżki Bezpośrednie (SGM).
| Zestawy SGM | Badania GUS | Lata obrachunkowe FADN w kontekście planu wyboru próby |
| SGM "2000" | Powszechny Spis Rolny "2002" (PSR'2002) | 2002-2006 |
| SGM "2002" | Badanie struktury gospodarstw rolnych "2005" (FSS'2005) | 2007-2009 |
| SGM "2004" | Badanie struktury gospodarstw rolnych "2007" (FSS'2007) | ------ |
W Polsce po raz pierwszy, typologia gospodarstw rolnych według kryteriów stosowanych w UE, została przeprowadzona przy wykorzystaniu wyników Powszechnego Spisu Rolnego „2002” oraz regionalnych współczynników SGM „2000”. W efekcie tych prac określono plan wyboru próby gospodarstw rolnych dla potrzeb badań Polskiego FADN w latach obrachunkowych 2002-2006.
Wyniki badań struktury gospodarstw rolnych z 2005 roku oraz regionalne współczynniki SGM „2002” zostały wykorzystane do uaktualnienia typologii gospodarstw rolnych funkcjonujących w Polsce według standardów UE. W rezultacie opracowano plan wyboru próby gospodarstw dla potrzeb FADN w latach obrachunkowych 2007-2009.
Zestaw SGM „2004” jest zestawem jedynie zaktualizowanych współczynników na bazie SGM „2002” i był podstawą do opracowania pierwszego zestawu współczynników klasyfikacyjnych obowiązujących od roku obrachunkowego 2010 (tj. SO „2004”).
Akty prawne
Skonsolidowana Decyzja Komisji Europejskiej nr 85/377/EWG z 7 czerwca 1985 r. ustanawiająca wspólnotową typologię gospodarstw rolnych (Commission Decision 85/377/EEC of 7 June 1985 establishing a Community typology for agricultural holdings (Official Journal of the European Union,
L 220, p. 1, 17.08.1985)).
